پژوهشی در مبانی فقهی حجاب (قسمت اول) از احمد - عابدینی
کندوکاو در آیات حجاب، آن هم یک جا و همه سونگرانه، براى اهل نظر و فقهپژوهان، مىتواند رهگشا و پرفایده باشد و آنان را در دستیابى به زوایاى گوناگون این گزاره مهم اجتماعى، رهنمون سازد. کنار هم گذاردن آیات حجاب و درنگ بر روى آنها و توجه به آغاز و پایان نشانههاى پیوسته و ناپیوسته هر یک از آیات، بسیار روشنگر خواهد بود و رهگشا،که در ضمن بحث،به این نکته اشاره خواهد شد. ابتدا، در روزهاى پایانى سال پنجم هجرى، در جریان ولیمه ازدواج پیامبر(ص) با زینب بنت جحش(همسر طلاق داده شده زیدابنحارثه) آیه حجاب همسران پیامبر(ص) بر آن حضرت نازل شد. همه مردان برابر دستور این آیه شریفه مىبایست از پس پرده با همسران پیامبر(ص) سخن بگویند. در مرحله دوم، خویشاوندان نسبى از دایره این حکم بیرون شدند و آنان اجازه یافتند با همسران پیامبر(ص) بىآنکه پردهاى در بین باشد، سخن بگویند. در مرحله سوم، جلباب (چادر) به عنوان حقى براى همسران و دختران پیامبر(ص) و زنان مؤمن قرار داده شد. در مرحله چهارم، آیات سوره نور احکام حجاب بانوان را روشن ساخت. در مرحله پنجم، اجازه گرفتن براى ورود به محل استراحتبانوان محرم، مطرح شد. چند نکته از این بررسى به دست مىآید: 1.در نگاه به بانوان محرم و اندازه پوشش آنان در برابر محرمان، بین خویشاوندان نسبى و سببى فرق است;یعنى هیچگاه پوشش مادر نزد فرزند، همانند پوشش مادرزن در نزد داماد نیست. 2. این که گفته مىشود محرمان، چه سببى و چه نسبى، مىتوانند به همه جاى بدن یکدیگر نظر بیفکنند، به جز عورت و شرمگاه، سخنى استبىدلیل.این بخش از بحث مقدارى به درازا کشید که چارهاى نبود;زیرا فقیهان روزگار ما، آنگونه که از حاشیههاى عروةالوثقى برمىآید، همه،برخلاف این نظر دارند;از این روى بایسته بود که دلیلهاى این مساله بیشتر به بوته بررسى گذاشته شود. 3.روایات رسیده از معصومان در این موضوع،سخن جدیدى،غیر از آنچه از آیههاى حجاب فهمیده مىشود، بیان نکردهاند. 4.از ملاکها و معیارهاى به دست آمده از بحث و کندوکاو در آیات شریف، در گزارههاى جدید و مسائل نوپیدا بهره بردیم و آنها را به گونه استدلالى، شرح دادیم.در مثل فرق بین عکس و صاحب عکس و فیلم شخص و خود شخص بیان شده است. ادامه در قسمت 2 |